Drie generaties Teeuwen-mannen werden geraakt door de nood in Albanië. Wat leren ze van elkaar over zending? En hoe inspireren verhalen over moed en geloof de jongeren van nu? Jacques (93), Andrew (57) en Joab (22) Teeuwen aan het woord over hun betrokkenheid bij Albanië en de kracht van verhalen.

Een reis met verstrekkende gevolgen

Direct na zijn bekering in 1952 beseft Jacques: “Dit nieuws moet ik aan anderen vertellen.” Hij en zijn vrouw Ruth (90) leidden jarenlang een avontuurlijk en internationaal zendelingenbestaan. Zo werkten ze dertien jaar in Papoea – toenmalig Nederlands Nieuw Guinea - en maakte Jacques voor Open Doors talloze reizen naar communistische landen achter het IJzeren Gordijn.

Een bijzondere reis was die naar Albanië in 1979. Het land verklaarde trots het eerste atheïstische land ter wereld te zijn. Een statement dat Jacques diep raakte. “Ik wilde erheen! Hoewel Albanië een zeer gesloten land was, vonden mijn reisgenoot en ik een manier: ‘undercover’ mee met een communistische reisgroep. Niet zonder gevaar. Onze kamers werden doorzocht door de geheime politie op verboden voorwerpen, zoals fotocamera’s en bijbels. En we zouden het land uitgezet of - nog erger – opgepakt zijn als iemand had ontdekt dat we christenen waren.”

Jacques’ zoon Andrew herinnert zich die tijd nog levendig. “Mijn vader ging vaker in het geheim naar landen om bijbels te smokkelen en dat was altijd spannend. Maar de Albaniëreis was echt heftig. Ik nam afscheid van mijn vader, mezelf afvragend of ik hem ooit zou terugzien. Tegelijkertijd sprak zijn geloof me enorm aan. Ik was net zo verontwaardigd als hij dat een land of regering gewoonweg verklaarde dat God niet bestond. God moest die uitdaging aangaan en zichzelf openbaren, vond ik. Dus besloot ik - als 15-jarige jongen – dagelijks voor Albanië te bidden.”

Het evangelie heeft sinds de jaren 90 in het hele land vrucht gedragen. Er zijn van noord tot zuid en van oost naar west kerken die de naam van Jezus groot maken en verkondigen.

De gemeente die toentertijd in het noordoosten van Albanië (in Peshkopi) door het Pioneers team is gesticht, gaat nog steeds door. Zij wordt luchthartig als 'kraamafdeling' betiteld omdat er daar voortdurend vooral jongeren tot geloof komen die de stad dan verlaten en zich in de hoofdstad Tirana of in het buitenland bij een andere gemeente aansluiten. De gemeente in Peshkopi heeft in de jaren negentig in Kosovo een nieuwe gemeente gesticht, onder anderen door het uitzenden van twee jonge Albanezen naar Kosovo.

Er is ook een Pioneers team werkzaam onder de Roma in de buitenwijken van Tirana. Ze runnen daar een kleuterschool en geven praktische en geestelijke steun aan de inwoners van die wijken. Omdat de meeste Roma analfabeet zijn worden bijbelse verhalen mondeling overgedragen.

Tijdens zijn verblijf ontmoet Jacques geen enkele christen in Albanië. Terug in het vliegtuig bidt hij uit over het land: “Heer, geef mij dit bergland voor U”. Hij kon toen niet vermoeden dat zijn zoon jaren later zendeling zou worden in diezelfde bergen en er een christelijke gemeente zou starten! “Elf jaar na mijn vaders verkenningsreis had ik mijn allereerste ontmoeting met een Albanees. Eindelijk sprak ik iemand van het volk waar ik al zo lang voor bad. Een geweldig en ontroerend moment”, vertelt Andrew met tranen in zijn ogen.

Drie generaties van betrokkenheid

Jacques en Ruth gaven hun zendingshart door aan hun kinderen en kleinkinderen. Zo wist Andrew al jong dat hij zich wilde inzetten voor de zending. “Toen de Dani – een inheemse stam in de jungle van Papoea – ontdekten dat het evangelie al bijna 2000 jaar bestond, was hun enige vraag: ‘Waarom hebben jullie zo lang gewacht met hierheen komen?’ Die verbazing raakte onze zoon diep”, vertelt Jacques. “Daarom werkt hij voor Pioneers, een organisatie die onbereikte volken wil bereiken met het evangelie.” Andrew is tegenwoordig regioleider van Pioneers Zuid Europa.

De betrokkenheid bij Albanië bereikte ook de derde generatie. Zo gaat kleinzoon Joab – net klaar met zijn bachelor communicatiewetenschappen – binnenkort naar Albanië als voorbereiding op een jongerenreis en was hij er in 2018 met de jongerengroep van zijn kerk: “Dat was de eerste keer dat ik armoede van dichtbij zag. Een geweldige kans om mensen daar te mogen helpen.”

‘Je verhaal delen is een verantwoordelijkheid’
De reis naar Albanië is slechts een van Jacques’ vele bijzondere verhalen die u kunt lezen in zijn boek God verandert mensen*. Verhalen die wat Andrew betreft doorgegeven moeten worden. “Biografieën en verhalen van geloofshelden zijn opbouwend en uitdagend. Moedig geloof vol gehoorzaamheid en vertrouwen op God is een voorbeeld. Ik zie het als verantwoordelijkheid van ouderen om hun ervaringen door te geven, om jongere generaties aan te moedigen.”

Joab ervaart dat ook: “Ik vind het inspirerend hoe mijn opa en oma met vertrouwen ieder avontuur aangingen. Ze hielpen hun hele leven mensen, zonder daar fysiek iets voor terug te krijgen. Daar kunnen we als jongeren van leren.”

Moderne zending: groepsapp en surfschool

De manier van evangelisatie is door de jaren heen wel veranderd. Waar Jacques voor grote menigten sprak, is Andrews’ methode het persoonlijke gesprek en geeft Joab het evangelie vooral handen en voeten door mensen in armoede te helpen. En terwijl Jacques en Ruth vijftig jaar geleden in Papoea twee dagen moesten reizen voor een telefoongesprek, heeft Andrew een groepsapp met zijn Albanese gemeenteleden. Andrew vertelt: “Zending kan tegenwoordig ouderwets klinken. Maar als je begrijpt wat Gods verlangen is voor alle volken, krijgt zending echt betekenis. Bij Pioneers hebben we zelfs zendelingen met een surfschool. En bidden en geven is ook een opdracht, dus je hoeft niet naar Papoea te gaan. Getuige zijn kan overal!”

Geïnspireerd worden door meer verhalen? We delen ze op www.pioneersnederland.org

* Het boek van Jacques Teeuwen is verkrijgbaar bij de christelijke boekwinkel of via internet